Ukłon psa – zrozumienie subtelnych sygnałów komunikacyjnych
Psy porozumiewają się za pomocą niezwykle bogatego języka ciała, który często wymaga od nas, opiekunów, wnikliwej obserwacji i znajomości kontekstu. Jednym z najbardziej charakterystycznych, a jednocześnie wieloznacznych sygnałów, jest ukłon. Na pierwszy rzut oka może wydawać się prosty w interpretacji, jednak w rzeczywistości jest to gest o wielu możliwych znaczeniach.
Ukłon nie zawsze oznacza chęć do zabawy – to zaledwie jedna z wielu intencji, jakie mogą stać za tym zachowaniem. Kluczem do zrozumienia psiego ukłonu jest analiza sytuacji, w której się pojawia, emocji psa oraz reakcji drugiego osobnika. To właśnie te subtelne niuanse decydują o tym, jakie przesłanie kryje się za gestem kłaniającego się psa.
Ukłon afiliacyjny, czyli zachęcający do interakcji- ciało psa jest zrelaksowane, przednie łapy są blisko siebie, postawa psa tworzy miękkie, naturalnie wyglądające łuki i pies NIE jest ustawiony w pozycji frontalnej, to jest to ukłon zapraszający do zabawy. Pies często wykonuje ukłon afiliacyjny również w trakcie zabawy, czy gry, a konkretnie tuż przed wykonaniem zachowania, które można łatwo źle zinterpretować, na przykład ugryzieniem w szyję w trakcie zabawy. To prawie tak, jakby pies powiedział: „To, co będzie dalej, jest częścią zabawy, więc proszę, nie bierz tego poważnie”. W wielu przypadkach spodziewamy się widoku pełnego ukłonu do zabawy – zwykle tak nie jest. Jeśli szczegółowo rejestrujesz zachowania podczas zabawy, zobaczysz, że psy mogą jedynie lekko i szybko obniżyć swoje ciało kilka razy w mikroukłonach, mikrołukach. Ukłon afiliacyjny służy również jako anonsowanie przerwy na odpoczynek, pozwalając psom na kilka sekund przerwy w czasie, gdy się poznają.
Niezbyt dobrze zsocjalizowane osobniki mogą nie używać ukłonów do zabawy lub innych sygnałów metakomunikacyjnych, przez co ich styl zabawy wydaje się zbyt szorstki lub podatny na błędną interpretację.
Ukłony: demonstracyjny jak i ukłon w celu relokacji, czyli chęć przesunięcia, zatrzymania czy blokowania drugiego osobnika na pierwszy rzut oka wyróżniają się tym, że pies ma szerzej rozstawione przednie łapy i jest sztywniejszy, od wyżej wspomnianego ukłonu afiliacyjnego, informującego o chęci wspólnej zabawy, gdzie zwierzę jest rozluźnione, „uśmiechnięte”.
Zwierzę, które chce przestawić drugiego osobnika lub samo nie chce się dać przesunąć jest ustawione w pozycji frontalnej, przednie łapy są ułożone daleko od siebie, ciało jest sztywne a środek ciężkości ciała tak ustawiony (centralnie), by nie stracić równowagi. Ukłon może być też znakiem stopu dla drugiego psa. Ukłony zależą od interakcji, więc wraz z rozwojem sytuacji, zmienia się również typ ukłonu, który prezentuje pies.
Ukłon w celu relokacji, przestawienia, jest również formą testowania innego osobnika. Jeśli pies testuje drugiego psa, próbuje dowiedzieć się, jak funkcjonuje w porównaniu do niego, czy może sprawować kontrolę nad przestrzenią wokół siebie i nad drugim osobnikiem. Zadaje sobie pytanie, czy jest w stanie wpływać, a nawet kontrolować drugiego osobnika i jego zachowanie. Jest to sprawdzanie, testowanie, a nie otwarta agresja. Może tu oczywiście wystąpić agresja zrytualizowana, która nadal sprowadza się po prostu do sprawdzenia drugiego psa.
