Moment osiągnięcia przez psa starości będzie różny w zależności od jego rasy i predyspozycji. Na przykład u psów małych ras długość życia może wynieść nawet 20 lat, podczas gdy molosów, np. dogów niemieckich będzie to już tylko 8 lat. Ale możemy umownie przyjąć, że od od 7 roku dbamy szczególnie czule o nasze psy (rasy duże i olbrzymie wcześniej)
Fizyczne objawy starości i opieka weterynaryjna odpowiednia dla tego wieku.
Pies starzeją się tak jak człowiek, ale tak samo jak ludzie, psy mogą cieszyć się późną starością, lub dożywać końca życia w cierpieniu.
Możemy wiele zrobić by zmniejszyć cierpienia psa na starość, przez co będzie witalny i sprawniejszy.
Przede wszystkim jeśli mamy seniora, lub go adoptujemy musimy go przebadać. Psy inaczej niż ludzie manifestują odczuwany ból, natomiast odczuwają go tak samo. Pies którego coś boli z dużym prawdopodobieństwem będzie się wycofywał z życia będzie unikał sytuacji społecznych, wymagających, będzie chciał być jak najmniej widoczny, by nie narażać się na atak. Pies którego moli konkretna część ciała będzie się nią interesował, patrzył w jej stronę, wygryzał, drapał wylizywał, albo wręcz przeciwnie będzie unikał patrzenia na miejsce dotknięte bólem. Z tego względu, że możemy mieć trudności z rozpoznaniem w jakim stanie zdrowia jest nasz senior, musimy go przebadać.
Ból przewlekły wpływa na strukturę i funkcje mózgu, zaburza przepływ mózgowy krwi oraz powoduje ubytek neuronów w korze mózgowej i wzgórzu. Na skutek bólu pobudzany jest układ limbiczny odpoweidzialny z aprzejścia psa w tryb walki i ucieczki, do którego dociera duży strumień impulsów bólowych.
Odczuwanie bólu przez psy jest prawdopodobnie silniejsze niż u ludzi, bo nie mają one wyspecjalizowanych umiejętności racjonalnego myślenia, rozumienia przyczyny istnienia bólu i zdolności przewidywania jego zakończenia.
Jakie badania?
- Raz na rok badania przeglądowe (krew i USG)
Krew podstawowe badanie. Dowiemy się jak pracują organy wewnętrzne i czy jest stan zapalny, infekcja w organizmie. Dodatkowo możemy rozszerzyć krew o T4 i TSH w kierunku niedoczynności tarczycy.
USG- popatrzymy na organy na tkanki miękkie.
- Zęby. Starsze psy cierpią bardzo z powodu bólów zębów. Stan może być tak poważny, że tworzą się ogromne przetoki w kierunku czaszki. Jeśli stan zęba jest zły, należy go niezwłocznie usunąć. Zwierze czuje ogromną ulgę jeśli minie ból zębów, zęba, i będzie cieszyło się z możliwości żucia pokarmu, gryzaków. Nawet bezzębne psy lubią i potrzebują rzuć. kompleksowe wyleczenie zębów i przyzębia jest absolutnie konieczne, poniewaz obecnie rzadko który pies odzywia się zdrowo, rzadko która ma regularnie czyszczone zęby, dlatego większość seniorów cierpi z powodu choroba przyzębia. jeśli pies ma nieświeży oddech, drapie się po pysku, niechętnie je, koniecznie musimy dokonać ocena zębów i linii dziąseł,płytki nazębnej i kamienia nazębnego.
- Jeśli pies ma wzmożonego pragnienia oraz nadmiernej produkcji moczu też idziemy z tym do weterynarza, ponieważ takie objawy towarzyszą wielu chorobom. Zaburzenia równowagi wodnej organizmu mogą z cukrzycą, przewlekłymi chorobami nerek, ropomaciczem Cushing/zapalenia/gorączka. Tak samo częste biegunki. Czyli z pozoru niepozorne objawy mogą świadczyć o bardzo poważnych chorobach.
- warto raz na rok zrobić też ECHO serca, USG serca, koniecznie jeśli pies kaszle, obserwujemy, spadek wydolności fizycznej, dyszenie, charczenie, odchrząkiwanie, omdlenia.
Jakie zmiany fizyczne możemy zaobserwować u seniora?
- Zmętnienie oczu lub trudności z widzeniem :
Zmętnienie oczu może postępować bardzo powoli. Do tego stopnia, że zauważycie je dopiero gdy będzie bardzo zaawansowane. Część z chorób je wywołujących można leczyć. Niektóre jednak są nieodwracalne i powodują całkowitą lub częściową utratę wzroku - Pies na starość przestaje być tak aktywny jak za swoich młodych lat, więc należy się spodziewać, że nieco przybierze na wadze. Należy uważać, jeśli zacznie tracić kilogramy. Może być to wynikiem zmniejszenia masy mięśniowej, która jest powszechna u starszych psów, lub utratą apetytu w wyniku chproby, słabą absorpcją składników odżywczych lub chorobą układu pokarmowego, a nawet nowotworu.
- Trudności z poruszaniem się:
U psów seniorów możecie zauważyć osłabienie mięśni nóg. Może to powodować problemy w pokonywaniu schodów, wskakiwaniem do samochodu lub po prostu ze wstaniem po drzemce.
Starsze psy bardzo często cierpią z powodu zapalenia stawów, zwyrodnienia. Można skutecznie działać w tym obszarze podając przeciwzapalne, niesterydowe leki, które uśmierzają ból.
- Nietrzymanie moczu. U psów seniorów oddawanie moczu w domu – pomimo, że wcześniej były nauczone czystości – nie jest niczym niezwykłym i zdarza się dosyć często. Może to być jednak również objaw infekcji dróg moczowych lub choroby nerek.
- Guzki. Niektóre psy wraz z wiekiem mają skłonność do nieszkodliwych tłuszczaków. Jednak każdy nowy guzek powinien zostać sprawdzony przez lekarza weterynarii, aby wykluczyć nowotwór.
- Pogarszający się słuch i wzrok. Jesli zauwazymy, ze pies gorzej słyszu mówmy głośniej, pokazujmy wiecej ciałem. Jeśli gorzej widzi, bądźmy blisko niego, uprzedzajmy go o każdej zmianie.
- Choroby starcze, zespół dysfunkcji poznawczych, demencja starcza, psi alzheimer.
Pies, którego zachodzą procesy poznawcze, pozostawiony sam czuje się niepewnie. Wówczasy pies pozostawiony sam w domu szczeka, niszczy rzeczy, a nawet próbuję wydostać się przez okno. Tego typu objawy można też zauważyć, gdy pies doświadcza bólu, jest osłabiony i źle się czuję. Zdarza się także, że pies staje się agresywny, drażliwy, trudno zrozumieć przyczynę jego zachowania. Psy mogą snuć się po mieszkaniu, jęczeć, albo przeciwnie być bardziej gadatliwe – piszczeć, wyć i szczekać.
Senior jaki jest pod względem psychicznym i społecznym?
Pies się zmienia wraz z wiekiem, a dojrzałość niesie ze sobą bardziej dojrzałe sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i zdecydowanie większe możliwości regulacji emocji. Szczeniak czy nastolatek będą zdecydowanie bardziej reaktywne niż psy dorosłe. Nie zastanawiając się będą reagowali pod wpływem impulsu, często narażając się na nieprzyjemności.
Starszy pies mający bagaż doświadczeń może z nich korzystać, rzadziej zatem będzie pakował się w kłopoty. Dodatkowo wraz z wiekiem u psów rozwijają się dwie bardzo ważne umiejętności: współdzielenie i samoregulacja. W związku z tym senior będzie miał mniejszą potrzebę zdobywania dla siebie przedmiotów, obiektów społecznych, terytorium. Jeśli natomiast chodzi o samoregulacje, starszy pies będzie potrafił powstrzymać się od różnych działań, będzie potrafił obniżyć intensywność emocji, więc mniejsze jest prawdopodobieństwo, że będzie doświadczał np. skrajnej złości, gniewu , frustracji, jak to bywa u psów w młodszym wieku.
Zmieniają się sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, Senior jest mniej reaktywny, częściej dostosowuje się do sytuacji, niż narzuca swoje zdanie.
Strategie radzenie sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi, ze zbyt duża iloscią bodzców, zmieniaja się wraz z rozwojem psa.
Ewolucja relacji opiekuna z psem
Zmiana relacji z psem powinna ewoluować i zmieniać się wraz z rozwojem i wiekiem psa., ponieważ jego potrzeby i możliwości się zmieniają.
Senior będzie od nas potrzebował wsparcia i ochrony częściej niż w poprzednich latach. Psy często nie szanują seniorów, przekraczają ich granice, nie zdają sobie sprawy z tego, że cierpią z powodu niedołężności. Dlatego powinniśmy chronić je przed intensywnymi, narzucający swoje zdanie psami i ludźmi.
Starsze mają tendencję do odcinania się od trudnych sytuacji. Z powodu ograniczeń jakie niesie ze sobą wiek seniora i zmniejszonych możliwości obronienia się w sytuacji konfliktu, starsze psy unikają, odcinają się od zbyt trudnych sytuacji społecznych. Np. na spacerze zajmują się lizaniem łap, leża i odwracają się tyłem do trudnej sytuacji, jedzą ziemię.
Co możemy zrobić by zapewnić psu przyjemną jesień życia.
- Odpowiednie spacery.
Spacery sensoryczne zamiast towarzyskie. Spacery powinny być powolne, musimy podążać w nich za potrzebami psa. Pies może być aktywnym uczestnikiem psiej społeczności poprzez odbieranie zapachów, znaczeń psów, i znaczenie na nich moczem, łapami, poprzez otrzepanie się czy tarzanie. Natomiast powinniśmy uciekać spędów psów, bezpośrednich interakcji z psami szybkimi, intensywnymi, przedstawiającymi w przestrzeni. Spacer sensoryczny to spacer gdzie karmimy zmysły psa, chodzi on po różnych powierzchniach, np, trawa, kałuże, liście, pod różnym kątem nachylenia, ale bardzo spokojnie.
Warto robić w trakcie spaceru postoje, np, pod drzewem, by na spokojnie się rozejrzeć, odpocząć i nakarmić zmysły.
- Odpowiednie legowisko.
Starsze ciało to zmęczone, wrażliwe i często obolałe ciało. Możemy do legowiska dodać materacyk, gruby koc. Ważne by pies nie spał na płaskim materacu, musi mieć podwyższenie na obwodzie na odłożenie głowy. Często przydaje się dodatkowe legowisko. Pies z jednej strony nadal chce być częścią rodziny, chce być blisko, ale potrzebuje więcej odpoczywać i spać. Dlatego chętnie odpoczywa np. w salonie. Z kolei często też potrzebuje odciąć się od bodźców, dźwięków, świateł, ponieważ ich przetwarzanie dodatkowo obciążają mózg. Dlatego warto mieć dodatkowe legowisko w zacisznym miejscu tak by pies miał wybór.
Ciepło- starsze psy potrzebują ciepła. Zarówno w domu, jak i na spacerze warto posłanie odłożyć na dywanik, który odizoluje od zimnej podłogi, a na spacer zacząć ubierać ubrania by chronić stawy.
- Dieta i suplementy.
Dieta psa starszego powinna być jak najbardziej naturalna, wolna od konserwantów. Warto też suplementować witaminę D, C, minerały odżywiają stawy i skórę jak i oleje rybne.
- Stymulacja umysłowa plus stymulacja fizyczna
Senior nie powinien doświadczać intensywnego ruchu, chyba, że sam z siebie go preferuje i mu służy. Natomiast w tym wieku możemy połączyć sytuację fizyczną i umysłową, będzie to bardzo dobrze służyło na utrzymanie w dobrej kondycji funkcji poznawczych i fizycznych psa.
Przeszukiwanie z przeszkodami. -Domowe wzbogacone środowisko połączone z ćwiczeniami nakierowany na pracę z integracją sensoryczną.
Rozkładamy przedmioty takie jak krzesło, miotła, koc i “jakieś” rzeczy na podłodze. Przestawiamy krzesła, w ten sposób zmieniamy układ, urozmaicamy środowisko. Dodajemy zabawki interaktywne. Na ten cały obszar dodajemy bardzo drobno pokrojone mięso, najlepiej niskotłuszczowe, np. ugotowaną pierś z indyka albo zdrowe smaczki. Pies przeszukuje obszar, ale musi jednocześnie zorientować się, gdzie jest w przestrzeni , musi badać odległości, odpowiednie ustawiać ciało. To dobrze wpływa na jego integrację sensoryczną, ponieważ musi przetworzyć jednocześnie wiele informacji, o tym gdzie leży smakołyk, gdzie jest jego ciało, jak balansować, aktywować mięśnie wewnętrzne, by sięgnąć po coś.
- Zabawy węchowe
Zabawy węchowe, kule węchowe, maty węchowe, rozrzucanie smakołyków. Szczególnie polecam miękkie zabawki, niezbyt trudne, tak by nie frustrować psa.
Warto zainteresować się nosework- czyli detekcja zapachową, to poszukiwanie konkretnego zapachu
- Żucie
Jeśli pies ma zdrowe uzębienie, to będzie również czerpał radość z ucia do końca życia. Uwaga- nawet psy bez zębów mają potrzebę gryzienia, psy potrzebują żuć i stymulować dziąsła, dzięki temu wydzielają im się endorfiny.
Tacki do wylizywania posmarowane psimi pasztetami, masłem, masłami orzechowymi, będą wyciszały i umilały czas. Jeśli nie mamy tacek, możemy uszyć pojemników na lód, albo przeznaczyć do tego płaski talerz.
- Przyjazna przestrzeń
Aby ułatwić psu wchodzenie po schodach, możecie zastosować szelki z uchwytami, za pomocą których pomożecie mu pokonać tą przeszkodę.
Do wychodzenia z samochodu, możecie zastosować specjalnie dostosowana rampę (do kupienia w sklepach zoologicznych). Podobną rampę możecie zastosować, by wasz senior mógł wejść na łóżko, kanapę.
Na śliskie podłogi, parkiety, panele, warto rozłożyć dywaniki, wykładziny, dzięki temu pies będzie stabilnie stąpał, nie naciągnie sobie niczego, nie poślizgnie się, o co łatwo w podeszłym wieku.
Dojrzały pies, senior, będzie zmieniał i sę pod względem fizycznym, psychicznym i społecznym. Jeśli odpowiednio zadbamy o każdy z tych obszarów, będziemy mieli mądrego i zrównoważonego towarzysza, który właśnie w później jesieni swojego życia, będzie zbierał owoce swojej pracy, czyli będzie czerpał z mądrości życiowej i doświadczeń własnego życia.
Co więcej adopcja seniora może nas bardzo zaskoczyć! Starsze psy często po adopcji, po otrzymaniu szansy na lepsze życie młodnieją, stają się bardziej żywotne. Ja adoptowałam dojrzałą amstaffkę ze schroniska, jej wiek był nieznany, została odłowiona z ulicy. Przeżyła ze mną jeszcze 11 lat po tej adopcji. Była mądra, ciepła i zrównoważona aż do ostatniego dnia swojego życia.
